Helaas gebeuren er nog regelmatig ongelukken door gas aan boord van een boot. Mede hierdoor heeft gas een slechte naam. Toch hoeft gas aan boord helemaal niet gevaarlijk te zijn. Bij juist gebruik is het een prima brandstof.
Sommige zeilers zijn vrij huiverig over het gebruik van gas aan boord. Toch is dit helemaal niet nodig. In deze blog lees je hoe je het beste om kan gaan met je gasinstallatie en wat je moet doen als het toch mis dreigt te gaan. Thuis kookt zo'n 75% van de huishoudens ook op gas, waarom dan niet op een boot?
Waarom koken op gas? En kies je voor butaan of propaan?
Koken op gas heeft nadelen maar ook zéker voordelen. Zo is flessengas overal te verkrijgen. Niet alleen in Nederland maar over de hele wereld wordt het butaan/propaan mengsel verkocht. In sommige landen kan je alleen butaan of juist propaan verkrijgen. Wanneer je voor butaan of propaan kiest heeft met je vaargebied te maken.
De praktijk leert dat er in de meeste gevallen een butaanmengsel in de fles wordt gedaan, zeker in warmere gebieden. Bent u van plan af te reizen naar koudere gebieden, dan moet u er op letten dat uw flessen met propaan gevuld moeten zijn. Het kookpunt van butaan is immers 0 graden en van propaan is -42 graden. Anders gezegd, het moment waarop de vloeibare vorm overgaat naar gas is dus bij butaan -0 graden. Pas boven deze temperatuur zal er gasvorming optreden en er ook daadwerkelijk gas gaan stromen naar uw kooktoestel. Bij propaan ligt dit punt op -42.
Vergrendel je kooktoestel
Als je een cardanisch opgehangen kooktoestel hebt is het belangrijk deze altijd te vergrendelen als je gaat zeilen. Het kooktoestel hangt namelijk los in haar beugels. Mocht je plat gaan met je zeilboot kan het dus voorkomen dat je toestel uit de beugels komt en de aangesloten gasslang deze klap niet kan opvangen. Als de gasslang afbreekt stroom er gas de boot in met alle gevolgen van dien. De vergrendeling is het kleine schuifje aan de onderkant van je kooktoestel. Sluit dus ook altijd het gas af voordat je gaat zeilen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Ventileer goed
Om gas te laten verbranden is lucht nodig. Om één liter gas te verbranden is dertig liter lucht nodig. Als het regent en het kajuitluik gesloten is, moet u minstens een patrijspoort openzetten.
Er is echter nog een reden om goed te ventileren. In gas zit een kleine hoeveelheid waterdamp. Het gas verbrandt, de waterdamp niet. Dat zal dus door de boot zweven en zich als condens gaan afzetten op plafond en wanden. Verder moeten de verbrandingsresten ook afgevoerd worden. Kortom, als u op gas kookt, ventileer dan goed.
Controleer de gasslang
De fabrikanten printen op de gasslang het jaar dat de slang is geproduceerd of een jaartal wanneer de slang uiterlijk vervangen moet zijn. De fabrikanten hanteren een levensduur van 5 tot 10 jaar op de gasslangen. Gedurende die periode hoef je de gasslang niet te vervangen maar dan moet je wel de slang regelmatig (laten) controleren.
Als de rubberen buitenmantel droogtescheurtjes begint te krijgen dan is het hoog tijd om de gasslang te vervangen. De meeste dealers vervangen de gasslangen bij een BOVAG onderhoudsbeurt preventief bij een leeftijd van 3 jaar.
Vullen van de gasfles
Laat je gasfles vullen bij een erkend vul station of ruil deze is voor een nieuwe. Ga nooit zelf proberen de gasfles te vullen. Vulstations vullen de flessen maar tot 80 procent. Dat is geen vorm van belazeren, maar een kwestie van veiligheid. Er moet 20 procent van het tankvolume overblijven voor expansie. Door de stijging van de temperatuur loopt de druk in de tank steeds verder op en aangezien vloeibaar gas evenals elke vloeistof niet samen te persen is, zou de fles open kunnen barsten.
Toch een gaslek?
Heb je toch een gaslek? Ga dan nooit opzoek in een afgesloten boot. Zet alle luiken en patrijspoorten open en smeer de slang en/of koperleiding in met zeepsop om zo belletjes te vinden. Gebruik een led-zaklamp als je een lampje nodig hebt en nooit een aansteker. Steek geen stekker in een stopcontact. Als je het lek gevonden hebt sluit dan onmiddellijk de gasfles af.
Gas is bij juist en veilig gebruik aan boord een prima brandstof om uw scheepsmaaltijd in elkaar te zetten. En over brandstof gesproken, een gevoede bemanning is een goede bemanning.